Thanh tra Chính phủ tổ chức hội thảo hoàn thiện Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Thanh tra

Quang cảnh Hội thảo hoàn thiện Nghị định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Thanh tra. Ảnh: Kim Thành

Phát biểu tại hội thảo, Vụ trưởng Vụ pháp chế Trần Đăng Vinh cho biết, việc tổ chức hội thảo thực hiện các hoạt động trong khuôn khổ hợp tác giữa Thanh tra Chính phủ với UNODC khu vực Đông Nam Á - Thái Bình Dương, Kế hoạch xây dựng Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Thanh tra.

Luật Thanh tra (sửa đổi) với những chính sách mới nhằm thể chế hoá chủ trương của Đảng về thanh tra tại Kết luận số 127-KL/TW ngày 28/2/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, Kết luận số 134-KL/TW ngày 28/3/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về Đề án sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.

Việc sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra theo hướng tập trung, thống nhất về một đầu mối theo 2 cấp ở Trung ương và địa phương dẫn đến có nhiều sự thay đổi về tổ chức và hoạt động của các cơ quan thanh tra; về mối quan hệ công tác của hệ thống thanh tra các cấp, giữa Thanh tra Chính phủ với các bộ, ngành, địa phương, giữa Thanh tra tỉnh với các sở, ngành khi thực hiện sắp xếp, tinh gọn hệ thống các cơ quan thanh tra; về việc kiểm soát quyền lực trong hoạt động thanh tra, việc thực hiện phòng, chống lãng phí của các cơ quan thanh tra...

Về hoạt động, thống nhất một hoạt động thanh tra, không phân biệt thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành, có sự phân định rõ giữa thanh tra với kiểm tra; xác lập nguyên tắc các cơ quan không còn tổ chức thanh tra thực hiện kiểm tra chuyên ngành theo quy định pháp luật. Đồng thời giao Chính phủ quy định về kiểm tra chuyên ngành nhằm tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, đồng bộ cho hoạt động này.

Yêu cầu xây dựng pháp luật hiện nay theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ là Luật chỉ quy định các vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội, không quy định các vấn đề quá cụ thể, thuộc thẩm quyền của Chính phủ hoặc đã được quy định tại các văn bản khác. Vì vậy, trên cơ sở dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi), nhiều nội dung Luật giao để Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành tại Nghị định.

Hội thảo góp ý hoàn thiện Nghị định có 79 điều, 12 chương quy định chi tiết một số điều của Luật Thanh tra. Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Thanh tra được xây dựng song song với quá trình xây dựng, hoàn thiện dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi). Nội dung của dự thảo Nghị định bám sát theo yêu cầu của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025 và dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi).

Nghị định quy định các nội dung Luật giao Chính phủ quy định chi tiết, gồm: tổ chức và hoạt động của Thanh tra Cơ yếu, Thanh tra được thành lập theo điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên; các quy định về thanh tra viên; đoàn thanh tra; trưng cầu giám định; yêu cầu tổ chức tín dụng phong tỏa tài khoản của đối tượng thanh tra; thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, chiếm giữ, sử dụng trái phép hoặc bị thất thoát do hành vi trái pháp luật gây ra; kiến nghị về nội dung kết luận thanh tra; kiến nghị, phản ánh về hoạt động thanh tra và việc giải quyết kiến nghị, phản ánh về hoạt động thanh tra; theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra; chế độ đối với người làm việc trong cơ quan thanh tra...

Chính phủ quy định các biện pháp thi hành Luật Thanh tra theo thẩm quyền, gồm: Trình tự, thủ tục tiến hành thanh tra, giám sát hoạt động của đoàn thanh tra; thẩm định dự thảo kết luận thanh tra; nhật ký đoàn thanh tra; tiêu chuẩn, chế độ, chính sách đối với người được trưng tập tham gia đoàn thanh tra; xử lý chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra, xử lý vi phạm trong việc thực hiện kết luận thanh tra...

Thanh tra Chính phủ đã phối hợp với các cơ quan liên quan xây dựng dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi), báo cáo Chính phủ để trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9. Dự thảo Luật đã được Quốc hội thảo luận tại Hội trường vào sáng ngày 22/5/2025, dự kiến thông qua vào ngày 25/6/2025.

Bà Nguyệt Minh, Đại diện UNODC khu vực Đông Nam Á - Thái Bình Dương phát biểu. Ảnh: KT

Bà Nguyệt Minh, Đại diện UNODC khu vực Đông Nam Á - Thái Bình Dương phát biểu: Với vai trò là cơ quan bảo vệ Công ước Phòng, chống tham nhũng của Liên hợp quốc (UNCAC), UNODC chú trọng vào việc sửa đổi Luật Thanh tra và coi đây là một hành động cụ thể của Chính phủ Việt Nam nhằm thực thi Công ước UNCAC – mà Việt Nam là một quốc gia thành viên kể từ năm 2009.

Trong những năm gần đây, UNODC đã và đang hỗ trợ các quốc gia, trong đó có Việt Nam trong việc hoàn thiện pháp luật và thực thi công ước, đặc biệt trong sửa đối pháp luật liên quan đến phòng, chống tham nhũng.

Sự kiện này là một bước tiếp nối trong mối quan hệ hợp tác giữa UNODC và Thanh tra Chính phủ trong quá trình hoàn thiện chính sách pháp luật có liên quan đến phòng, chống tham nhũng. 

"Chúng tôi cho rằng Hội thảo ngày hôm nay không chỉ có giá trị đối với Thanh tra Chính phủ trong việc hoàn thiện dự thảo Nghị định mà còn góp phần tích cực trong việc nâng cao hiệu lực và hiệu quả của công tác thanh tra, trong việc nâng cao năng lực thực hiện chức năng nhiệm vụ, nâng cao chất lượng hoạt động của các cơ quan, ban, ngành có liên quan trong thời gian tới", theo đại diện UNODC.

Phó Chánh Thanh tra thành phố Hải Phòng Vũ Anh Thư phát biểu. Ảnh: KT

Phát biểu tại hội nghị, Phó Chánh Thanh tra thành phố Hải Phòng Vũ Anh Thư cho rằng: Về điều kiện, tiêu chuẩn, chế độ, chính sách đối với thanh tra viên: Tại Điều 8 quy định về trách nhiệm, mã ngạch thanh tra viên. Đề nghị xem xét tách thành 2 điều: khoản 1 và khoản 3 tách thành Điều 8 quy định về trách nhiệm, mã ngạch thanh tra viên; khoản 2 tách thành Điều 9 quy định về tránh nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước, cơ quan thanh tra.

Đề nghị xem xét khoản 3 Điều 8: khoản 3 Điều 8 hiện chỉ quy định về mã ngạch thanh tra viên chính, bỏ mã ngạch thanh tra viên và thanh tra viên cao cấp. Trong khi tên Điều 8 quy định về mã ngạch thanh tra viên.

Ngoài ra, thanh tra viên cũng là thành viên đoàn thanh tra nên đề nghị xem xét việc quy định trách nhiệm thanh tra viên tại Chương IV quy định về đoàn thanh tra...

Phó Chánh Thanh tra tỉnh Hà Giang Trần Thu Hà phát biểu. Ảnh: KT

Phó Chánh Thanh tra tỉnh Hà Giang Trần Thu Hà đưa ra một số khó khăn trong việc xử phạt vi phạm hành chính, theo quy định tại khoản 5, Điều 24 Luật Thanh tra, Chánh thanh tra tỉnh có thẩm quyền: “Xử phạt vi phạm hành chính hoặc kiến nghị người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính” cần được sửa đổi.

Hội thảo ghi nhận 12 ý kiến đóng góp từ các cơ quan Trung ương, các vụ, cục, đơn vị của Thanh tra Chính phủ, Thanh tra Bộ Quốc phòng, Thanh tra Bộ Công an, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước, Thanh tra Cơ yếu, các cơ quan thanh tra theo điều ước quốc tế, Thanh tra một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khu vực phía Bắc.

Lãnh đạo thanh tra các tỉnh, thành phố cũng cho biết, đang lúng túng trong việc thành lập phòng, tên phòng trong việc sắp xếp lại đơn vị hành chính theo chủ trương của Chính phủ. Nhiều nội dung tập trung góp ý về trưởng đoàn thanh tra, tiêu chuẩn ngạch thanh tra viên, tiêu chuẩn chuyển ngạch thanh tra viên và trách nhiệm của trưởng đoàn thanh tra, vấn đề bảo mật khi đối tượng thanh tra là người nước ngoài…

Kết luận hội thảo, Vụ trưởng Vụ Pháp chế ghi nhận ý kiến góp ý của các đại biểu tham gia hội thảo, các ý kiến cơ bản đồng tình với dự thảo, có nội dung thiết thực, cụ thể, bổ ích, có tác dụng giúp Thanh tra Chính phủ nghiên cứu, hoàn thiện dự thảo. Nhất là các ý kiến hoàn thiện quy định liên quan đến tổ chức, hoạt động của cơ quan thanh tra, làm rõ những vấn đề về thanh tra viên, kể cả tiêu chuẩn, nâng ngạch, bổ nhiệm, miễn nhiệm thanh tra viên, chế độ, chính sách của thanh tra viên; trình tự, thủ tục tiến hành thanh tra; việc lấy ý kiến và thẩm định dự thảo kết luận thanh tra; việc thực hiện kết luận thanh tra, theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực hiện kết luận thanh tra, trong xử lý vi phạm hành chính phát hiện qua thanh tra; xử lý, giải quyết kiến nghị, phản ánh trong hoạt động thanh tra; bảo vệ bí mật Nhà nước trong hoạt động thanh tra; ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, ghi nhật ký thanh tra điện tử; xử lý chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra...

Sau hội thảo này Thanh tra Chính phủ sẽ gửi dự thảo để Bộ Tư pháp thẩm định; tiếp thu ý kiến thẩm định để hoàn thiện, trình Chính phủ ban hành trong tháng 6 năm 2025 để có hiệu lực thi hành đồng bộ với Luật Thanh tra dự kiến sẽ được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 9. 

St: ML

Theo: thanhtra.com.vn